"Jeśli człowiek w dzieciństwie nie zaznał miłości, opieki, oparcia i poczucia przynależności, to choćby żył w rodzinie w sensie formalnym pełnej, będzie podejrzliwy i lękowy, niekoniecznie w sposób wyraźnie psychopatologiczny. 
Bywają ludzie niezwykle inteligentni i wykształceni, którzy mają jednak poczucie ciągłego zagrożenia porażką, co sprawia, że często przegrywają. Wysoka inteligencja i inne walory ustępują wobec poczucia odrzucenia i trauma z wczesnego dzieciństwa triumfuje."

–Maria Orwid - "Trauma"